Η μάσηση είναι το αρχικό στάδιο της διαδικασίας πέψης των τροφών, άρα είναι σημαντικό να γίνεται σωστά. Το στόμα και ο φάρυγγας συνιστούν τη στοματική κοιλότητα, η οποία αποτελεί την είσοδο της πεπτικής οδού.
Που βοηθάει η μάσηση;
Η καλή μάσηση της τροφής βοηθάει στον τεμαχισμό της σε όσο το δυνατόν μικρότερα σωματίδια. Έτσι έχουμε μεγαλύτερη επιφάνεια τροφής η οποία εκτίθεται στη συνέχεια στον πεπτικό σωλήνα. Τα πεπτικά ένζυμα που εκκρίνονται στον οργανισμό δρουν στην επιφάνεια αυτών των σωματιδίων. Οπότε, όσο καλύτερα μασάμε την τροφή μας, τόσο αυξάνεται η επιφάνεια τροφής που εκτίθεται στα εντερικά ένζυμα και τόσο πιο γρήγορα και σωστά γίνεται η πέψη και η απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών.
Πώς γίνετε η μάσηση;
Κατά τη διαδικασία της μάσησης, ο τεμαχισμός γίνεται με τη δράση των μασητήριων μυών του στόματος και ταυτόχρονα γίνεται ανάμιξη με την έκκριση σιέλου από τους σιελογόνους αδένες. Ο τεμαχισμός της τροφής και η ανάμιξή της με διάφορες εκκρίσεις των σιελογόνων αδένων (λίπανση της τροφής) βοηθάει επίσης στο να μην έχουμε τραυματισμό στο βλεννογόνο του στόματος και στη συνέχεια στο γαστρικό σωλήνα.
Πόσο χρόνο διαρκεί;
Ο χρόνος που διαρκεί η διαδικασία της μάσησης έχει εξεταστεί πολλές φορές ως προς το πόσο μπορεί να επηρεάσει το αίσθημα κορεσμού όταν τρώμε. Η όρεξή μας ρυθμίζεται από πολλούς παράγοντες, κάποιοι από τους οποίους είναι τα στοματοαισθητήρια και γαστρικά σήματα.
Τι δείχνουν οι έρευνες;
Ολλανδοί ερευνητές, σε συνεργασία με το Κέντρο Ερευνών της Nestlé στην Ελβετία, προσπάθησαν να ερευνήσουν την αλληλεπίδραση ανάμεσα στον κορεσμό και τη στοματική και γαστρική διέγερση, μετρώντας τα επίπεδα της όρεξης και την ενεργειακή πρόσληψη σε ένα δείγμα 26 νέων υγιών αντρών. Για 5 μη συνεχόμενες ημέρες, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να μασήσουν κάποια ποσότητα τροφής, χωρίς όμως να την καταπιούν, για 1 και για 8 λεπτά. Ταυτόχρονα έκαναν έγχυση διαφόρων ποσοτήτων τροφής στο στομάχι των εθελοντών μεσω ρινογαστρικού σωλήνα. Παράλληλα, υπήρξε ομάδα ελέγχου, στην οποία έγινε επίσης τοποθέτηση ρινογαστρικού σωλήνα στο στόμαχο, αλλά δεν τους δόθηκε καθόλου τροφή μέσω αυτού ούτε και κατ' ευθείαν για μάσηση. Μισή ώρα αργότερα, ζητήθηκε από όλους τους συμμετέχοντες να καταναλώσουν ένα συγκεκριμένο γεύμα σε όση ποσότητα επιθυμεί ο καθένας μέχρι να χορτάσουν πλήρως.
Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τόσο η διάρκεια της έκθεσης της τροφής στο στόμα όσο και ο όγκος της τροφής στη γαστρική οδό, δηλαδή στο στόμαχο, επηρέασαν σημαντικά τη μείωση της ενεργειακής πρόσληψης. Σε όλες τις περιπτώσεις η γαστρική και η στοματική διέγερση από την τροφή μείωσαν την όρεξη σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου, αλλά όσοι μάσησαν για περισσότερο χρόνο την τροφή, δηλ. 100 ml γεύματος μετά από 8 λεπτά και 800 ml μετά από 8 λεπτά, είχαν κατά 19% και 15% αντίστοιχα μικρότερη πρόσληψη ενέργειας σε σχέση με όσους κατανάλωσαν γεύμα των 100ml και 800 ml μετά από 1 λεπτό (μείωση πρόσληψης ενέργειας κατά 14% και 10% αντίστοιχα).
Αλληλεπίδραση μάσησης και νοητικής λειτουργίας
Πέρα όμως από τη συμβολή της μάσησης στη σωστή κατάποση και πέψη της τροφής, καθώς και στη βελτίωση του αισθήματος κορεσμού με συνέπεια τη μειωμένη ενεργειακή πρόσληψη, διάφορες μελέτες έχουν εξετάσει την αλληλεπίδραση μεταξύ της μάσησης και της νοητικής λειτουργίας. Υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις από μελέτες, τόσο σε ζώα όσο και σε ανθρώπους, ότι η διαδικασία της μάσησης συνδέεται με τη βελτίωση της γνωσιακής λειτουργίας και μπορεί να αποτελέσει εργαλείο των ειδικών, για τη δημιουργία στρατηγικών πρόληψης και βελτιστοποίησης της φροντίδας, σε ευπαθή και ηλικιωμένα άτομα που πάσχουν από άνοια.
Σύμφωνα με έρευνες, η μάσηση της τροφής διατηρεί τη γνωστική λειτουργία στον ιππόκαμπο, μια περιοχή του εγκεφάλου σημαντική για τη μάθηση και τη μνήμη. Επιπλέον, μειωμένη μάσηση αποτελεί επιδημιολογικό παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη της άνοιας στους ανθρώπους, καθώς εξασθενίζει τη χωρική μνήμη και προκαλεί τους νευρώνες του ιπποκάμπου να εξασθενίζουν μορφολογικά και λειτουργικά.
Γιατί είναι σημαντικό να μασάμε καλά την τροφή μας γιατί η καλή μάσηση;
- Βοηθάει στον τεμαχισμό της τροφής, διευκολύνοντας έτσι την κατάποση και στη συνέχεια την πέψη και απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το σώμα μας
- Προφυλάσσει τον γαστρεντερικό σωλήνα από τραυματισμούς
- Βοηθάει να χορταίνουμε καλύτερα και να μην τρώμε πολύ, προλαμβάνοντας έτσι την παχυσαρκία
- Βοηθάει στην καλύτερη νοητική μας λειτουργία
