Οι άνθρωποι έχουν συχνά την τάση να κατηγοριοποιούν ασυναίσθητα τα τρόφιμα σε «καλά»και «κακά», έτσι και με τα λίπη. Αν και ένας διαιτολόγος θα απέφευγε τέτοιους απόλυτους χαρακτηρισμούς, προφανώς και υπάρχουν τρόφιμα που κάνουν λιγότερο ή περισσότερο καλό στην υγεία μας και θα πρέπει να τα προτιμούμε αντίστοιχα.
Πόσα ισχύουν και πόσα είναι, «απλώς» μύθοι;
Κορεσμένα λιπαρά
Έχετε ακούσει σίγουρα για την υπεροχή σε διατροφική αξία της μαργαρίνης έναντι του βουτύρου. Αυτό οφείλεται στα κορεσμένα λιπαρά που περιέχει το βούτυρο όπως και όλα τα ζωικής προέλευσης τρόφιμα. Το εύρημα αυτό δεν είναι τυχαίο καθώς επί χρόνια επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν την αρνητική επίδραση των κορεσμένων λιπαρών στο καρδιαγγειακό σύστημα αυξάνοντας την ολική αλλά και την LDL (κακή) χοληστερόλη στο αίμα. Η πεποίθηση αυτή ενισχύεται και από σύγχρονες ερευνητικές αναλύσεις με όλους τους διεθνείς οργανισμούς να συμφωνούν στις διατροφικές συστάσεις περιορισμού των κορεσμένων λιπαρών.
Μονοακόρεστα λιπαρά
Κύριος εκπρόσωπος των μονοακόρεστων για την Ελλάδα είναι... το ελαιόλαδο φυσικά! Αυτό που έχει φανεί από ερευνητικά στοιχεία είναι ότι αντικαθιστώντας τα κορεσμένα λιπαρά μιας δίαιτας με μονοακόρεστα λιπαρά, βελτιώνονται οι δείκτες του λιπιδαιμικού προφίλ όπως είναι η χοληστερόλη του αίματος. Με απλά λόγια, επιλέγοντας ελαιόλαδο αντί βουτύρου ή λιπαρών κρεάτων προασπίζετε την υγεία σας απέναντι στα καρδιαγγεικά νοσήματα σε μεγαλύτερο βαθμό από κάποιον που επιλέγει το αντίθετο.
Πολυακόρεστα λιπαρά
Πρόκειται για την ομάδα λιπαρών που σχετίζονται ευεργετικά με την καρδιαγγειακή υγεία και περιλαμβάνουν τα πολύ γνωστά ω-3 και ω-6 λιπαρά. Τι γίνεται όμως; Ενώ η δυτικοποιημένη διατροφή έχει άφθονα (πηγές της είναι το καλαμπόκι, όλα τα σπορέλαια, οι μαργαρίνες), υστερεί σε ω-3 λιπαρά, με αποτέλεσμα να έχει χαλάσει η αναλογία ω-3 : ω-6. Στην Ελλάδα ωστόσο, παρατηρείται μειωμένη πρόσληψη τόσο ω-3 όσο και ω-6. Συνεπώς μία αυξημένη πρόσληψη γενικότερα πολυακόρεστων λιπαρών, έχει δείξει να βελτιώνει κατά πολύ την υγεία της καρδιάς. Τα ω-3 τα βρίσκει κανείς πιο πολύ στα ψάρια και σε πιο πρόδρομη μορφή στους ξηρούς καρπούς (καρύδια), λιναρόσπορο, γλιστρίδα αλλά και στη φυτική μαργαρίνη με κατάλληλη σύνθεση ελαίων.
Trans λιπαρά
Είναι τα μόνα λιπαρά που δεν έχει ανάγκη ο ανθρώπινος οργανισμός. Αντίθετα μπορούν να επιδεινώσουν το πρόβλημα στο καρδιαγγεικό. Προέρχονται από διαδικασίες υδρογόνωσης των ακόρεστων λιπαρών οξέων. Περιέχονται φυσικά σε μικρό ποσοστό στο βούτυρο, στα γαλακτοκομικά στο κόκκινο κρέας ενώ μπορεί να παραχθεί κατά την βιομηχανική επεξεργασία όπως είναι στα έτοιμα κέικ, γλυκίσματα και αρτοσκευάσματα. Η βιομηχανική επεξεργασία τροφίμων κάνει προσπαθειες μείωσης των trans λιπαρών ως παράγωγα της επεξεργασίας τους ωστόσο, μπορείτε πάντα να ελέγχετε την ετικέτα του τροφίμου ως προς την σύσταση σε trans λιπαρά.
Συμπερασματικά
Όπως βλέπετε, όλα τα λιπαρά είναι μέρος της καθημερινής μας διατροφής και τα περισσότερα από αυτά, είναι αναγκαία για τη λειτουργία του οργανισμού μας. Να θυμάστε ότι, όσο πιο ακόρεστο είναι ένα λιπίδιο τόσες λιγότερες πιθανότητες έχει να αλλοιωθεί και κατ'επέκταση δεν θα επηρεάζει αρνητικά την υγεία των αγγείων. Για όλα όμως ισχύει ο κανόνας «Παν μέτρον άριστον», καθώς η περίσσεια θερμίδων επηρεάζει ούτως ή άλλως αρνητικά τη χοληστερόλη του αίματος. Έτσι, ξεφεύγοντας σε ποσότητες, όλες οι παραπάνω αλήθειες μπορούν να αποδειχθούν «μύθοι»!
