Η καλή διατροφή είναι εξαιρετικής σημασίας για τη διατήρηση της υγείας του παιδιού που νοσεί, καθώς παρέχει ενέργεια για την αντιμετώπιση της φλεγμονής, βοηθά στην ανάπλαση των ιστών που πιθανώς έχουν υποστεί τραυματισμό, αλλά είναι απαραίτητη και για την ομαλή ανάπτυξη του παιδιού, που πρέπει να λαμβάνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για να μεγαλώνει, σύμφωνα με τους συνιστώμενους, για την ηλικία του, ρυθμούς. Εάν αυτό δε συμβαίνει, και η διατροφή του παιδιού δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του, πιθανώς να εμφανιστεί μία κατάσταση που ονομάζεται δυσθρεψία.
Οι στόχοι της διατροφικής φροντίδας των παιδιών που βρίσκονται σε θεραπεία περιλαμβάνει ακριβή και λεπτομερή αξιολόγηση των διατροφικών αναγκών τους, την πρόληψη του υπερ- ή υποσιτισμού, τον έλεγχο τυχόν ανισορροπίας μεταξύ των αναγκών και της πρόσληψης σε ενέργεια και πρωτεΐνη, καθώς και την έγκαιρη έναρξη της εντερικής διατροφής εφόσον αυτή κριθεί αναγκαία.
Κάποιες θεραπείες όπως η θεραπεία για την αντιμετώπιση του καρκίνου, απαιτούν καλή διατροφική κατάσταση κατά την έναρξή τους, ώστε ο ασθενής να ανταποκριθεί σε αυτές επαρκώς και να έχουν την ελάχιστη δυνατή επίδραση στην υγεία και στην ποιότητα ζωής του παιδιού. Η καλή διατροφική κατάσταση του θεραπευόμενου παιδιού αποτελεί άλλωστε θετικό προγνωστικό παράγοντα για την έκβαση της θεραπείας.
Κάποιες μορφές καρκίνου, όπως του εντέρου ή του στομάχου, έχουν άμεση επίδραση στο μεταβολισμό και την αξιοποίηση των θρεπτικών συστατικών από τον οργανισμό, καθώς ακόμη και αν ο ασθενής φαίνεται να λαμβάνει επαρκή ποσότητα τροφής, πιθανώς αυτή να μην απορροφάται ικανοποιητικά. Τέτοιοι τύποι καρκίνου ωστόσο να σημειώσουμε ότι είναι σπάνιοι στην παιδική ηλικία.
Συχνά, η θεραπεία του καρκίνου αυτή καθαυτή, έχει άμεση αρνητική επίδραση στην ποιότητα και την επάρκεια της διατροφής του παιδιού. Θεραπείες όπως το χειρουργείο, η χημειοθεραπεία, η ακτινοθεραπεία, η ανοσοθεραπεία ή η μεταμόσχευση, έχουν σοβαρές επιδράσεις στον οργανισμό και τη λήψη τροφής από τα παιδιά.
Πιο συγκεκριμένα, η χημειοθεραπεία μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες που μπορούν να επηρεάσουν την κατανάλωση τροφής και την πέψη. Ιδιαίτερα όταν το κεφάλι, ο λαιμός, ο οισοφάγος, το στομάχι ή το έντερο πλήττονται από τη θεραπεία για τον καρκίνο, η πρόσληψη τροφής καθίσταται δυσκολότερη. Κάποιες από τις παρενέργειες του καρκίνου και της θεραπείας του, που μπορούν να επηρεάσουν την πρόσληψη τροφής είναι οι παρακάτω: ανορεξία (απώλεια όρεξης), πρόωρος κορεσμός, στοματικά έλκη, αλλοιωμένη γεύση, ξηροστομία, δυσκαταποσία, ναυτία, έμετοι, διαρροϊκές κενώσεις, δυσκοιλιότητα, πόνος, κατάθλιψη και άγχος.
Για να αποφευχθεί η υποβάθμιση της ποιότητας της διατροφής λόγω αυτών των παρενεργειών, μπορούν να ληφθούν μέτρα αλλαγών στη δίαιτα, ανάλογα με την περίπτωση ή να καταφύγουμε σε μεθόδους αύξησης της πρόσληψης σε θρεπτικά συστατικά μέσω χρήσης συμπληρωμάτων (όπως ροφήματα ή σκόνη) μεταξύ των γευμάτων. Σε περίπτωση που η πρόσληψη τροφής από το στόμα είναι αδύνατη, επιλέγονται μέθοδοι τεχνητής διατροφής, η οποία μπορεί να είναι εντερική (χορήγηση διαλυμάτων μέσω σωλήνα που καταλήγει στο πεπτικό σύστημα) ή παρεντερική (χορήγηση διαλυμάτων ενδοφλεβίως για την απευθείας διάθεση των θρεπτικών συστατικών στο αίμα).
Οι αλλαγές στη δίαιτα πρέπει να είναι εξατομικευμένες,ούτως ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες του ασθενούς. Αν υπάρχει πρόβλημα ανορεξίας επιλέγονται μέθοδοι αύξησης της ενεργειακής πυκνότητας των γευμάτων, ώστε να καταναλώνεται η μεγαλύτερη δυνατή ενέργεια σε μικρότερο όγκο. Συστήνεται η κατανάλωση μικρών τακτικών γευμάτων για την αντιμετώπιση του αισθήματος κορεσμού, αλλά και ελαφριών τροφών για το αίσθημα ναυτίας. Για την αλλοιωμένη αίσθηση της γεύσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν μπαχαρικά ή σάλτσες, ενώ σε περίπτωση πληγών στο στόμα επιλέγονται μη ερεθιστικές τροφές. Σε κάθε περίπτωση, ο ιατρός σε άμεση συνεργασία με το διαιτολόγο, πρέπει να αξιολογήσουν το παιδί ώστε να δώσουν τις κατευθύνσεις για την επαρκέστερη διατροφή του, την αντιμετώπιση των προβλημάτων σίτισης και την πρόληψη τυχόν επιπλοκών.
