Το τσάι δεν είναι ένα απλό ρόφημα. Εκτός από τις ευεργετικές ιδιότητες που προσφέρει στον οργανισμό ένα φλιτζάνι τσάι αποτελεί ένα τελετουργικό ευεξίας και απόλαυσης, το οποίο διεγείρει τις αισθήσεις και το πνεύμα
Το τσάι είναι ένα φυτό (Camelia Sinensis) που προέρχεται από την Ασία. Όλα τα είδη του τσαγιού που μας είναι γνωστά σήμερα, δημιουργήθηκαν τον καιρό της δυναστείας των Ming (1368-1644 μ.Χ.). Περίπου 3 εκατομμύρια κιλά τσάι παράγονται και καταναλώνονται το χρόνο. Η επεξεργασία των φύλλων (αποξήρανση-ζύμωση) είναι αυτή που χαρακτηρίζει το τσάι σε πράσινο ή μαύρο και όχι το φυτό απ΄ το οποίο έχουν συλλεχτεί τα φύλλα, όπως πιστεύεται συχνά.
Πάμε να λύσουμε τις απορίες που τυχόν υπάρχουν! Κάντε κλικ επάνω στην επιλογή που σας ενδιαφέρει και θα μεταφερθείτε απευθείας στις απαντήσεις!
- Πώς να προετοιμάσετε το τσάι;
- Ποια η θρεπτική αξία του τσαγιού;
- Περιέχει βιταμίνες και μέταλλα το τσάι;
- Ποια τα οφέλη για την υγεία;
- Λόγοι για να ξεκινήσετε να πίνετε τσάι
- Υπάρχουν αντενδείξεις;
- Ποια η θέση του στη διατροφή;
- Συμπερασματικά
1. Πώς να προετοιμάσετε το τσάι;
Πόσο πρέπει να βράζουμε το τσάι;
Η παρασκευή του τσαγιού ξεκινά από τα φύλλα του, τα οποία πλένονται, κόβονται και αναμιγνύονται. Στη συνέχεια, εκχυλίζονται στους 60-100 βαθμούς κελσίου για 10 λεπτά και ακολουθεί απόσταξη των αρωματικών του υλών. Αυτές στη συνέχεια συμπυκνώνονται, ψύχονται, διηθούνται, ενώ ακολουθεί απομάκρυνση του συμπλόκου ταννίνης-καφεΐνης. Το υπόλειμμα στεγνώνεται και συσκευάζεται.
Για να προσλάβει κάποιος τις ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού συνίσταται να ακολουθούνται οι οδηγίες της συσκευασίας. Διαφορές υπάρχουν στο χρόνο παρασκευής μαύρου και πράσινου τσαγιού, αλλά και από ποικιλία σε ποικιλία. Γενικά, το μαύρο τσάι χρειάζεται από 2-6 λεπτά για να εκχυλισθεί, ενώ το πράσινο χρειάζεται μόνο 3.
Ξεκινάτε πάντα με φρέσκο, κρύο νερό. Ιδίως όταν χρησιμοποιείτε βραστήρα, να βάζετε φρέσκο νερό κάθε φορά που βάζετε τσάι και να καθαρίζετε το βραστήρα, για να μην συγκεντρώνονται άλατα στις αντιστάσεις του.
Στο μαύρο τσάι πρέπει το νερό να βράζει, ενώ στο πράσινο και άσπρο τσάι το νερό είναι έτοιμο πριν το βρασμό. Ειδικά στο μαύρο τσάι συνίσταται να ζεσταίνεται η τσαγιέρα ή το φλιτζάνι στο οποίο θα ετοιμαστεί.
Αλλάζει η προετοιμασία του τσαγιού εάν είναι χύμα ή φακελάκι;
Δεν αλλάζει κάτι στην προετοιμασία του τσαγιού, εάν χρησιμοποιούμε τσάι χύμα, φακελάκι ή φακελάκι πυραμίδα. Όταν χρησιμοποιείτε φακελάκι, πρέπει να το ανακινείτε ελαφρά πάνω – κάτω μέσα στο φλιτζάνι.
Θέλω να κάνω πιο δυνατό το τσάι
Αυξάνουμε την ποσότητα και όχι τον χρόνο παρασκευής, ώστε να μην επηρεάσουμε αρνητικά την θρεπτική του αξία. Οι αναγραφόμενες ποσότητες στις συσκευασίες είναι συνήθως για ένα φλιτζάνι 220-250 ml.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το τσάι θα βρείτε στο απόσπασμα από την ομιλία μου στην ραδιοφωνική εκπομπή του Γιάννη Ιωάννου όπου βρέθηκα καλεσμένος.
2. Ποια η θρεπτική αξία του τσαγιού;
Πόσο πλούσιο σε φλαβονοειδή είναι το τσάι;
Τα αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στο τσάι, εντάσσονται στην κατηγορία των φλαβονοειδών και ανήκουν σε μια οικογένεια φυσικών χημικών ουσιών που λέγονται πολυφαινόλες. Το φλιτζάνι περιέχει περίπου την τριπλάσια ποσότητα φλαβονοειδών σε σύγκριση με το χυμό πορτοκάλι, δηλαδή 150 mg ανά μερίδα (250 ml). Στο εξωτερικό, το τσάι αναδεικνύεται σε σημαντική πηγή φλαβονοειδών, προσφέροντας 74 mg από τα 134 mg φλαβονοειδών που προσλαμβάνει ημερησίως ο μέσος Αμερικάνος, ενώ παρέχει το 40% της ημερήσιας πρόσληψης φλαβονοειδών και 50% περίπου των πολυφαινολών των Αυστραλών. Γίνεται λοιπόν κατανοητό οτι το τσάι έχει θέση σε μία υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή.
Επηρεάζει ο χρόνος παρασκευής την περιεκτικότητα του σε φλαβονοειδή;
Τα φλαβονοειδή που περιέχει το τσάι αρχίζουν να απελευθερώνονται 2 λεπτά αφότου το τσάι έρθει σε επαφή με το βραστό νερό. Έτσι ένα ο χρόνος παρασκευής είναι σχετικά σύντομος, θα απελευθερωθούν λιγότερα από όσα εάν αφήσουμε όσο χρόνο συνίσταται το τσάι.
Υπάρχει διαφορά στην περιεκτικότητα σε φλαβονοειδή στο πράσινο και στο μαύρο τσάι;
Φλαβονοειδή υπάρχουν σε όλα τα είδη τσαγιού (μαύρο, πράσινο, ούλονγκ) επειδή προέρχονται από το ίδιο φυτό. Η διαφορετική ζύμωση που υποβάλλονται μετά τη συγκομιδή, διαφοροποιεί την περιεκτικότητα τους σε φλαβονοειδή.
Το μαύρο τσάι έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε σύνθετα φλαβονοειδή όπως η θειοφλαβίνη και θειορουβικίνη, ενώ το πράσινο είναι πλουσιότερο σε απλά φλαβονοειδή όπως οι κατεχίνες. Το τσάι (πράσινο και μαύρο) είναι πλούσιο σε φλαβονόλες, οι οποίες δεν επηρεάζονται από τη διαδικασία ζύμωσης.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, τόσο το μαύρο όσο και το πράσινο τσάι έχουν την ίδια ισχυρή θετική δράση στο καρδιαγγειακό σύστημα. Στην μελέτη αυτή μελετήθηκαν-συγκρίθηκαν τα αποτελέσματα από την κατανάλωση του μαύρου και του πράσινου τσαγιού στην παραγωγή νιτρικού οξειδίου και την διαστολή των αιμοφόρων αγγείων (παραγωγή νιτρικού οξειδίου συνδέεται με την ηρεμία και τη διεύρυνση των αρτηριών). Το συστατικό που φάνηκε να προκαλεί την παραγωγή νιτρικού οξειδίου και τη χαλάρωση των αρτηριών ήταν epigallocatechin-3-gallate (EGCG). Βρέθηκε σε υψηλότερη συγκέντρωση στο πράσινο τσάι και έχει βρεθεί ότι είναι πάνω από 100 φορές αποτελεσματικότερη στην εξουδετέρωση των ελεύθερων ριζών από την βιταμίνη C και 25 φορές πιο ισχυρό από τη βιταμίνη Ε.
Ωστόσο, και πολλά συστατικά του μαύρου τσαγιού, η theaflavin και η thearubigins, που παράγονται κατά τη διάρκεια της παρασκευής μαύρου τσαγιού, εμφανίστηκαν πολύ πιο ισχυρές από την EGCG στην παραγωγή νιτρικού οξειδίου και τη χαλάρωση της αορτής. Γι’ αυτό συνιστάται η κατανάλωση και του πράσινου, αλλά και του μαύρου τσαγιού.
3. Περιέχει βιταμίνες και μέταλλα το τσάι;
Και η απάντηση είναι ναι. Το τσάι εκτός από τα ευεργετικά φλαβονοειδή, περιέχει και χρήσιμες βιταμίνες και ιχνοστοιχεία τα οποία είναι και αυτά υπεύθυνα για τις ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού.
Κάλιο
Ένα φλιτζάνι τσάι περιέχει περίπου 32 mg καλίου, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για τη ρύθμιση των υγρών αλλά και τη σωστή λειτουργία των κυττάρων, καθώς επίσης των νεύρων και των ιστών. Έρευνες συνιστούν ότι το κάλιο συμβάλλει στη μείωση της υπέρτασης.
Μαγγάνιο
Το μαγγάνιο είναι ένα πολύτιμο ιχνοστοιχείο γιατί είναι απαραίτητο για τη λειτουργία ορισμένων ενζύμων καθώς είναι και πολύ σημαντικό για οστά και χόνδρους. Πιθανώς να έχει αντιοξειδωτική δράση, ενώ πιστεύεται ότι βοηθά στην πρόληψή και τον έλεγχο της οστεοπόρωσης και της οστεοαρθρίτιδας.
Ριβοφλαβίνη
Η ριβοφλαβίνη (βιταμίνη Β2) είναι πολύ σημαντική για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, του λίπους και των πρωτεϊνών, απελευθερώνοντας την περιεχόμενη σε αυτά ενέργεια. Είναι απαραίτητη για την δημιουργία των ερυθρών αιμοσφαιρίων και έχει συνδεθεί με τη κυτταρική αναπνοή, τη λειτουργία του θυροειδούς αδένα και την υγεία των μαλλιών και των νυχιών.
Νιασίνη
Η νιασίνη (βιταμίνη Β3) παίζει βασικό ρόλο στον ενεργειακό μεταβολισμό και στην απελευθέρωση της σε ιστούς και κύτταρα.
Βραστό ή κρύο τσάι;
Δεν επηρεάζεται η περιεκτικότητα του τσαγιού σε φλαβονοειδή εάν πίνεται κρύο ή ζεστό.
Αλλάζει η περιεκτικότητα του σε φλαβονοειδή εάν προσθέσουμε στο τσάι γάλα ή ζάχαρη;
Δεν επηρεάζονται τα φλαβονοειδή του τσαγιού με την προσθήκη γλυκαντικών ουσιών, γάλακτος ή λεμονιού. Φυσικά προσθέτοντας αυτά προσθέτουμε θερμίδες και λιπαρά, γι’ αυτό προτιμάμε άπαχο ή ημιάπαχο γάλα και αποφεύγουμε τη ζάχαρη.
4. Ποια τα οφέλη στην υγεία;
Δίνει το τσάι ευεξία;
Η βελτίωση της διάθεσης σε αυτούς που καταναλώνουν τσάι, οφείλεται κυρίως σε δύο φυσικές ουσίες που περιέχει το τσάι: την καφεΐνη και τη θειανίνη, η οποία βοηθά στη λειτουργία του εγκεφάλου χωρίς να προκαλεί την εγρήγορση που δημιουργεί η καφεΐνη στον οργανισμό. Επίσης, ερευνα που πραγματοποιήθηκε στην Μ. Βρετανία απέδειξε ότι για ίση πρόσληψη καφεΐνης – τεΐνης, το τσάι προκαλεί μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος, σε σχέση με τον καφέ ή το νερό. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει μια αγγειοχαλαρωτική δράση στα τριχοειδή του δέρματος, πιθανώς εξαιτίας της παρουσίας φλαβονοειδών, γεγονός που επιφέρει ένα τελικό χαλαρωτικό αποτέλεσμα.
Μπορεί το τσάι να είναι σύμμαχος κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων;
Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες δείχνουν την ύπαρξη συσχέτισης ανάμεσα στην κατανάλωση τσαγιού και τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νόσων. Μια πρόσφατη έρευνα, που ονομάστηκε '' Zutphen Elderly Study '', σε 805 ενήλικες Ολλανδούς, έδειξε ότι τα άτομα που κατανάλωναν υψηλές συγκεντρώσεις φλαβονοειδών στη δίαιτά τους είχαν 60% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν στεφανιαία νόσο, σε σχέση με αυτά που κατανάλωναν μικρές συγκεντρώσεις αντίστοιχα. Όπως ήδη αναφέρθηκε τα φλαβονοειδή είναι κύρια συστατικά του τσαγιού.
Πίνοντας 3 φλιτζάνια τσάι την ημέρα, μειώνεται κατά 11% ο κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου
Πρόσφατες έρευνες σε πειραματόζωα και ανθρώπους, έδειξαν ότι το μαύρο ή το πράσινο τσάι (σε λογικές ποσότητες), μειώνουν τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης στο αίμα και έχουν προστατευτικό ρόλο στην οξείδωση της LDL χοληστερόλης, δύο παράγοντες που σχετίζονται άμεσα με καρδιαγγειακές νόσους. Επίσης, έχει βρεθεί ότι τα προστατευτικά αποτελέσματα του τσαγιού μπορεί να οφείλονται και σε αντιθρομβωτικούς μηχανισμούς. Η διερεύνηση των μηχανισμών αυτών δράσεως αποτελούν τρέχοντες στόχους διαφόρων ερευνητικών ομάδων. Φυσικά, καμία τροφή από μόνη της δεν μπορεί να αποτρέψει ένα καρδιακό επεισόδιο, εάν δεν είναι μέρος μιας ισορροπημένης διατροφής σε συνδυασμό με ένα υγιεινό τρόπο ζωής, χωρίς τσιγάρο, τακτική άσκηση και μέτρια κατανάλωση αλκοόλ.
Βοηθάει το τσάι στην απώλεια βάρους;
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν όντως, ότι μια συστηματική και ικανοποιητική κατανάλωση κατεχινών του τσαγιού, αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες, «καίει» τα αποθηκευμένα λίπη ενεργοποιώντας την καύση τους κατά τον μεταβολισμό τους (οξείδωση των λιπών), μεταβάλλει την κατανομή του λίπους (κατανομή/ σύσταση στο σώμα) και μειώνει το λιπώδη ιστό που εντοπίζεται στην περιοχή της κοιλιάς. Επιπρόσθετα, αποτελεί το ιδανικό αντικατάστατο θερμιδογόνων ροφημάτων, καθώς, αν δεν εμπλουτιστεί με ζάχαρη και γάλα, έχει μηδενική θερμιδική αξία.
Το τσάι κάνει καλό στην οδοντική υγεία;
Το τσάι αποτελεί καλή πηγή φθορίου, που προστατεύει τα δόντια από την τερηδόνα και ενισχύει το σμάλτο των δοντιών. Οι τανίνες που περιέχονται στο τσάι είναι αποτελεσματικές στην πρόληψη και καταπολέμηση της τερηδόνας, εμποδίζοντας την ανάπτυξη του βακτηρίου S.mutants. Μαζί με τις τανίνες, οι κατεχίνες και άλλες φαινολικές ουσίες ενισχύουν την προστασία του σμάλτου από τα οξέα – ιδιαίτερα σε συνδυασμό με το φθόριο. Τα φλαβονοειδή επίσης αποτρέπουν την δημιουργία πέτρας από τα στοματικά βακτήρια. Η αντιμικροβιακή δράση του τσαγιού βοηθά και στην καταπολέμηση διαφόρων στοματικών λοιμώξεων που προκαλούν την κακοσμία του στόματος. Τέλος, ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ερευνών δείχνει ότι η κατανάλωση μαύρου και πράσινου τσαγιού συμβάλει στην πρόληψη του καρκίνου του στόματος.
Μειώνει το τσάι τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου;
Την τελευταία δεκαετία έχουν γίνει πολυάριθμες εργαστηριακές μελέτες σε πειραματόζωα, όσον αφορά τη σχέση τσαγιού και διαφόρων μορφών καρκίνου. Οι περισσότερες από αυτές απέδειξαν ότι τα πολυφαινολικά αντιοξειδωτικά του τσαγιού μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, μαστού, πνευμόνων, εντέρου, στομάχου, ήπατος, οισοφάγου, παγκρέατος και προστάτη. Αρκετές επιδημιολογικές μελέτες έχουν διεξαχθεί σε όλο τον κόσμο, σε διάφορους πληθυσμούς, με σκοπό τη διερεύνηση της επίδρασης του τσαγιού στην εμφάνιση διαφόρων μορφών καρκίνου στον άνθρωπο. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών είναι αντικρουόμενα. Συνήθως, σε αυτές που χρησιμοποιείται το πράσινο τσάι τα αποτελέσματα είναι θετικότερα (υπάρχει αντικαρκινική δράση) σε σχέση με αυτές που χρησιμοποιείται το μαύρο. Αυτό συμβαίνει διότι το πράσινο περιέχει πολύ περισσότερο epigallocatechin gallate ή EGCG (κύριο φαινολικό συστατικό τσαγιού) στο οποίο οφείλονται οι περισσότερες αντικαρκινικές του τσαγιού.
Μία επιδημιολογική έρευνα σε 35.000 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, έδειξε ότι το ποσοστό καρκίνου του πεπτικού και του ουροποιητικού συστήματος είναι χαμηλότερο κατά 40% έως 70% σε γυναίκες που πίνουν περισσότερο από 2 φλιτζάνια πράσινο τσάι την ημέρα, συγκρινόμενες με εκείνες που δεν πίνουν ποτέ ή που καταναλώνουν πολύ σπάνια αυτό το αφέψημα. Εν τούτοις, πρέπει να διευκρινιστεί ότι τα περισσότερα προληπτικά αποτελέσματα του τσαγιού στην εμφάνιση καρκίνου έχουν μελετηθεί μέχρι σήμερα είτε στο εργαστήριο σε πειραματόζωα, είτε σε επιδημιολογικές μελέτες σε πληθυσμούς. Περαιτέρω επιδημιολογικές μελέτες σε επιλεγμένες ομάδες πληθυσμού, αλλά και κλινικές μελέτες σε ασθενείς με καρκίνο είναι απαραίτητες για τη διερεύνηση της πιθανής αντικαρκινικής δράσης του τσαγιού στον άνθρωπο.
Μπορεί το τσάι να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Parkinson;
Το πράσινο τσάι ενδέχεται να προστατεύει από τη νόσο του Parkinson και άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες, διότι οι πολυφαινόλες του εμποδίζουν τον τραυματισμό των νευρικών κυττάρων από νευροτοξίνες και δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες στις, οποίες οφείλονται οι παραπάνω ασθένειες.
Βοηθάει το τσάι στον διαβήτη;
Μελέτες που έχουν γίνει σε πειραματόζωα έδειξαν ότι, το πράσινο και μαύρο τσάι ενισχύουν τη δράση της ινσουλίνης. Η αντιδιαβητική δράση του τσαγιού οφείλεται στο φαινολικό συστατικό του EGCG, το οποίο αυξάνει την ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη και αναστέλλει τη δράση του ενζύμου α-αμυλάση που είναι υπεύθυνο για τη διάσπαση των υδατανθράκων.
5. Λόγοι για να ξεκινήσετε να πίνετε τσάι
Αντιοξειδωτική δράση κατά των ελεύθερων ριζών
Επιστημονικές μελέτες έδειξαν ότι τα αντιοξειδωτικά του τσαγιού είναι 4 φορές πιο δραστικά από την βιταμίνη C (αντιοξειδωτικό αναφοράς) και απορροφώνται εύκολα από το γαστρεντερικό σωλήνα.
Χημειοπροστατευτική δράση
Η ουσία με την ονομασία γαλλική επιγαλλοκατεχίνη (EGCG) φαίνεται να εμποδίζει την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού προωθούν τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο (απόπτωση) στα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα και εμποδίζουν την ανάπτυξη όγκων με το να αναστέλλουν τον παράγοντα νέκρωσης όγκου (TNFα) και με την προώθηση άλλων αντικαρκινικών δράσεων. Μελέτες σε ανθρώπους έχουν παρατηρήσει συσχέτιση της κατανάλωσης τσαγιού με βελτίωση της πρόγνωσης σε μερικά είδη καρκίνου του στήθους. Επιπρόσθετα οι αντιοξειδωτικές ιδιότητες του τσαγιού φαίνεται να περιορίζουν την καταστροφή του φυσιολογικού ιστού κατά την έκθεσή του σε χημειοθεραπεία και ακτινοβολία περιορίζοντας την καρκινογένεση.
Αντιβακτηριακή και αντιιική δράση
Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πολυφαινόλες του πράσινου τσαγιού εμποδίζουν την ανάπτυξη των βακτηρίων που προκαλούν διάρροια και των ιών που προκαλούν γρίπη. Κλινική έρευνα υποδεικνύει ότι η γαλλική επιγαλλοκατεχίνη (EGCG) στο πράσινο τσάι εμποδίζει το βακτήριο H. Pylori, το οποίο αναπτύσσεται στο στομάχι.
Μείωση της αρτηριακής πίεσης
Μεγάλες πληθυσμιακές μελέτες δείχνουν την ύπαρξη συσχέτισης ανάμεσα στην κατανάλωση τσαγιού και τη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών νόσων. Παρατηρήθηκε μείωση της χοληστερόλης και κυρίως της οξείδωσης των χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL), παρεμπόδιση της συσσώρευσης αιμοπεταλίων (αντιθρομβωτικός μηχανισμός) και τέλος μείωση της αρτηριακής πίεσης.
Το τσάι περιέχει μαγγάνιο και κάλιο
Το τσάι περιέχει δύο από τα σπουδαιότερα για τον ανθρώπινο οργανισμό μεταλλικά άλατα, μαγγάνιο και κάλιο. Το μαγγάνιο είναι βασικό συστατικό για την ομαλή λειτουργία της καρδιάς, των νεύρων και των μυών. Η πρόσληψη του είναι επίσης σημαντική για τα οστά και τους χόνδρους και θεωρείται ότι βοηθά στην πρόσληψη και τον έλεγχο της οστεοπόρωσης και της οστεοαρθρίτιδας. Επίσης το κάλιο ρυθμίζει τα επίπεδα των υγρών στο εσωτερικό των κυττάρων.
Το τσάι περιέχει Ριβοφλαβίνη (Β2) και Νιασίνη (Β3)
Δύο βιταμίνες που παίζουν σημαντικό ρόλο στον ενεργειακό μεταβολισμό και εμπλέκονται σε διάφορες μεταβολικές διαδικασίες όπως στη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα και στο μεταβολισμό των μακροθρεπτικών συστατικών.
Προστασία από τη νόσο του Πάρκινσον και άλλες νευροεκφυλιστικές ασθένειες
Διότι οι πολυφαινόλες του εμποδίζουν τον τραυματισμό των νευρικών κυττάρων από νευροτοξίνες και δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες στις, οποίες οφείλονται οι παραπάνω ασθένειες.
Ενισχύουν τη δράση της ινσουλίνης
Άλλες μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι το πράσινο και μαύρο τσάι ενισχύουν τη δράση της ινσουλίνης, δηλαδή η αντιδιαβητική δράση του τσαγιού οφείλεται στο φαινολικό συστατικό του EGCG, το οποίο αυξάνει την ευαισθησία των ιστών στην ινσουλίνη και αναστέλλει τη δράση του ενζύμου α - αμυλάση (διασπά υδατάνθρακες).
Πρόληψη του πολλαπλασιασμού των βακτηριδίων, που ευθύνονται για την τερηδόνα
Μαζί με τις τανίνες, οι κατεχίνες και άλλες φαινολικές ουσίες ενισχύουν την προστασία του σμάλτου από τα οξέα – ιδιαίτερα σε συνδυασμό με το φθόριο.
Βοηθάει στην ενυδάτωση του οργανισμού
Σύμφωνα με πληθυσμιακές έρευνες, οι Βρετανοί προσλαμβάνουν περίπου το 40% των υγρών που καταναλώνουν από το τσάι, πίνοντας κατά μέσο όρο τρία φλιτζάνια την ημέρα.
Μειωμένος κίνδυνος εμφάνισης οστεοπόρωσης
Τα φυτοοιστρογόνα του τσαγιού είναι αυτά που επηρεάζουν θετικά την οστική πυκνότητα και προλαμβάνονται έτσι τα οστεοπορωτικά κατάγματα).
Το τσάι περιέχει τη θειανίνη
΄Ενα αμινοξύ που προκαλεί πνευματική χαλάρωση, χωρίς όμως να προκαλεί νύστα. Επηρεάζει τα επίπεδα ντοπαμίνης και σεροτονίνης στον εγκέφαλο, που ευθύνονται για την καλή μας διάθεση. Επιστημονικές μελέτες για τη δράση της θειανίνης δείχνουν ενίσχυση των εγκεφαλικών κυμάτων Άλφα, τα οποία έχουν καταγραφεί όταν ο εγκέφαλος είναι χαλαρός, αλλά σε εγρήγορση. Αυτή θεωρείται η βέλτιστη εγκεφαλική δράση, καθώς το μυαλό λειτουργεί χωρίς άγχος ή κούραση. Τα εγκεφαλικά κύματα Α έχουν συνδεθεί με την ικανότητα εστίασης της προσοχής.
Ευεργετικές ιδιότητες των κατεχίνων
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν όντως, ότι μια συστηματική και ικανοποιητική κατανάλωση κατεχινών του τσαγιού, αυξάνει τις ενεργειακές δαπάνες, «καίει» τα αποθηκευμένα λίπη ενεργοποιώντας την καύση τους κατά τον μεταβολισμό τους (οξείδωση των λιπών), μεταβάλλει την κατανομή του λίπους (κατανομή/ σύσταση στο σώμα) και μειώνει το λιπώδη ιστό που εντοπίζεται στην περιοχή της κοιλιάς. Επιπρόσθετα, αποτελεί το ιδανικό αντικατάστατο θερμιδογόνων ροφημάτων, καθώς, αν δεν εμπλουτιστεί με ζάχαρη και γάλα, έχει μηδενική θερμιδική αξία.
6. Υπάρχουν αντενδείξεις;
Ποιοι πρέπει να προσέχουν την κατανάλωση του τσαγιού;
Δεν υπάρχουν γνωστές αντενδείξεις, αλλά βασιζόμενοι στις ενδεχόμενες φαρμακευτικές δράσεις των πολυφαινολών (π.χ. η ικανότητα τους να εμποδίζουν τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων), το εκχύλισμα πράσινου τσαγιού θα πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή από ασθενείς με ιστορικό αιμόλυσης ή αιμοστατικών δυσλειτουργιών. Είναι πιθανώς προτιμότερο να διακοπεί η χρήση του 14 ημέρες πριν από οποιαδήποτε εγχείρηση, ακόμα και οδοντιατρική. Θεωρητικά, οι αιμορραγικές τάσεις μπορεί να επιδεινωθούν με αντιθρομβωτικά, ασπιρίνη και αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα. Επίσης ορισμένα άτομα είναι αλλεργικά στο πράσινο τσάι.
Δεν βλάπτει η υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης;
Η κατανάλωση καφεΐνης με μέτρο δεν θεωρείται βλαβερή. Μάλιστα σε μικρές ποσότητες βελτιώνει την πνευματική απόδοση και τη διάθεση. Ένα φλιτζάνι τσάι περιέχει περίπου τη μισή ποσότητα καφεΐνης από ένα φλιτζάνι καφέ φίλτρου (100mg). Πιο συγκεκριμένα το πράσινο τσάι περιέχει 45 mg καφεΐνης, ενώ το μαύρο 55mg. Οπότε, έξι φλιτζάνια τσάι παρέχουν μέχρι 300 mg καφεΐνη, μια μέση ποσότητα που αρκεί για να δημιουργήσει εγρήγορση χωρίς να προκαλεί διαταραχές στον ύπνο. Σε άτομα που δεν πίνουν ροφήματα με καφεΐνη σε συχνή βάση, η ποσότητα είναι μικρότερη.
Μήπως το τσάι εμποδίζει την απορρόφηση του σιδήρου;
Δεν υπάρχουν ενδείξεις έλλειψης σιδήρου σε υγιή άτομα που πίνουν τσάι και ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή με ποικιλία τροφών. Παρ’ όλα αυτά άτομα με χαμηλό σίδηρο, καθώς επίσης ομάδες με υψηλό κίνδυνο όπως γυναίκες που κυοφορούν, παιδιά και έφηβοι θα πρέπει να αποφεύγουν την κατανάλωση τσαγιού με το φαγητό και να μην πίνουν τσάι μια πριν το γεύμα τους.
7. Ποια η θέση του στη διατροφή;
Πώς μπορεί να ενταχθεί στη διατροφή μας το τσάι;
Το τσάι αποτελεί ένα απολαυστικό ρόφημα, με πλούσια γεύση και μηδενική θερμιδική αξία, αποτελώντας πηγή πρόσληψης υγρών για τον οργανισμό. Η δίψα είναι ο πιο άμεσος μηχανισμός έλλειψης υγρών, όταν το σώμα αποβάλλει περισσότερο νερό απ’ ότι προσλαμβάνει, αποφεύγοντας την αφυδάτωση. Σύμφωνα με πληθυσμιακές έρευνες, οι Βρετανοί προσλαμβάνουν περίπου το 40% των υγρών που καταναλώνουν από το τσάι, πίνοντας κατά μέσο όρο τρία φλιτζάνια την ημέρα.
Πόσο τσάι πρέπει να καταναλώνουμε ώστε να απολαύσουμε τις ευεργετικές του ιδιότητες;
Επιδημιολογικές μελέτες αναφέρουν ότι 2-5 φλιτζάνια ημερησίως επαρκούν για την λήψη των θρεπτικών συστατικών του τσαγιού, παρόλο που δεν υπάρχει τελική άμεση συσχέτιση κατανάλωσης και αποτελεσμάτων. Εργαστηριακές μελέτες έδειξαν ότι η προσθήκη γάλακτος, λεμονιού, ζάχαρης ή κάποιου άλλου γλυκαντικού δεν αλλοιώνει την αντιοξειδωτική δράση του τσαγιού, ούτε δυσχεραίνει την απορρόφηση της καφεΐνης που εμπεριέχει. Αυτό που πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι η κατανάλωση του να είναι στη διάρκεια της ημέρας και όχι σπασμωδικά στο πρωινό ή απογευματινό, και αυτό επειδή η περιεκτικότητα των αντιοξειδωτικών ουσιών στο πλάσμα θέλουμε να είναι όσο το δυνατόν υψηλή καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Μπορώ να καταναλώνω συμπληρώματα πράσινου τσαγιού;
Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι όσον αφορά οι ευεργετικές ιδιότητες του τσαγιού δεν πρόκειται για θεραπευτικές ιδιότητες σε συγκεκριμένες παθήσεις, αλλά για μια προληπτική δράση και μια υγιεινή ζωή. Επίσης δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για την ασφάλεια των συμπληρωμάτων πράσινου τσαγιού, παρόλο που το πράσινο τσάι καταναλώνεται στην Κίνα για παραπάνω από 3000 χρόνια.
8. Συμπερασματικά
Περαιτέρω επιδημιολογικές μελέτες σε επιλεγμένες ομάδες πληθυσμού, αλλά και κλινικές μελέτες σε ασθενείς με καρκίνο είναι απαραίτητες για τη διερεύνηση της πιθανής αντικαρκινικής δράσης και πρόληψης άλλων ασθενειών, του πράσινου τσαγιού στον άνθρωπο.
