Το πεπτικό μας σύστημα αποτελεί ένα από τα πιο πολύπλοκα οικοσυστήματα, καθώς αποικείται από έναν τεράστιο πληθυσμό μικροοργανισμών, με το σύνολο αυτών, κυρίως βακτηρίων, που υπάρχει στο έντερό μας να ονομάζεται εντερική μικροχλωρίδα. Η επικράτηση «καλών» βακτηρίων στο έντερο είναι άμεσα συνδεδεμένη με την υγεία και την ευεξία μας.
Αντίθετα, οποιαδήποτε μεταβολή στη σύσταση της εντερικής μικροχλωρίδας διαταράσσει την ομαλή λειτουργία του εντέρου και εμπλέκεται στην εμφάνιση δυσάρεστων συμπτωμάτων ή ασθενειών, όπως δυσκοιλιότητα, διάρροια π.χ. λόγω χρήσης αντιβιοτικών, φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου, συστηματικές χρόνιες λοιμώξεις από μύκητες, εκδήλωση ατοπικού εκζέματος στα παιδιά κ.α.
Η εντερική μικροχλωρίδα επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων είναι η ηλικία, το στρες, η διατροφή και η θεραπεία με φάρμακα. Η τελευταία, μάλιστα, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς πολλά φάρμακα καταστρέφουν τη φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου με αποτέλεσμα να εμποδίζουν την καλή του λειτουργία και να επιτρέπουν την ανάπτυξη παθογόνων βακτηρίων και μυκήτων.
Ποια είναι τα φάρμακα που επηρεάζουν τη χλωρίδα μας;
Αντιβιοτικά
Τα αντιβιοτικά και ιδιαίτερα αυτά του ευρέος φάσματος, εκτός από τα βλαβερούς μικροοργανισμούς, «σκοτώνουν» και τους «καλούς», με αποτέλεσμα παθογόνα βακτήρια και μύκητες να βρίσκουν πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν. Η μείωση του πληθυσμού των φιλικών βακτηρίων που φυσιολογικά αποικίζουν το πεπτικό μας σύστημα, ευνοεί την ανάπτυξη και τελικά την επικράτηση παθογόνων βακτηρίων, με πιθανό συνεπακόλουθο τη δημιουργία φλεγμονών στο έντερο, τη διάρροια και άλλες διαταραχές στη λειτουργία του εντέρου.
Καθαρτικά
Τα καθαρτικά συγκαταλέγονται μεταξύ των ευρέως χρησιμοποιούμενων φαρμάκων. Πολλοί παράγοντες συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας του πάσχοντα από δυσκοιλιότητα, της παρανόησης σχετικά με τη φυσιολογική και την επιθυμητή συχνότητα κένωσης, τον φόβο των συνεπειών της δυσκοιλιότητας, της χορήγησης τους χωρίς συνταγή γιατρού, την άγνοια του κόσμου για τις παρενέργειες τους, δικαιολογούν τη διαδεδομένη χρήση τους.
Τα ήπια διεγερτικά καθαρτικά, παραδοσιακά, προτείνονται για χρήση μικρής διάρκειας, καθώς η μακροχρόνια χορήγησή τους έχει βρεθεί ότι βλάπτει τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου, μειώνει την κινητικότητά του, προκαλεί εξάρτηση, προκαλεί ζημιά στο εντερικό νευρικό σύστημα και/ ή στο λείο μυ και αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του παχέος εντέρου. Αντιστοίχως, η χορήγηση διεγερτικών καθαρτικών φαίνεται ότι διαταράσσει την εντερική χλωρίδα και συνεπακόλουθα μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή, αλλά και σε άλλα προβλήματα του εντέρου, μελλοντικά.
Ορμονική θεραπεία
Η θεραπεία υποκατάστασης με οιστρογόνα στην εμμηνόπαυση, αλλά και τα αντισυλληπτικά, διαταράσσουν την ισορροπία της χλωρίδας του κόλπου, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να είναι ευάλωτος σε λοιμώξεις, με πλέον συχνές τις μυκητιάσεις. Η συνηθέστερη εξ’ αυτών είναι η καντιντίαση, καθώς εννέα στις δέκα περιπτώσεις μυκητίασης προκαλούνται από την Κάντιντα (Candida albicans), με συνεπακόλουθη την κολπίτιδα – φλεγμονή του κόλπου, που συχνά εκδηλώνεται με ερεθισμό και πόνο στην ούρηση (σύμπτωμα κυστίτιδας).
Άλλα φάρμακα
Τα στεροειδή φάρμακα, όπως η κορτιζόνη, αποτελούν τροφή για τον ζυμομύκητα Κάντιντα, που όπως προαναφέραμε προκαλεί μυκητιάσεις. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, η υπερβολική χρησιμοποίηση αντιβιοτικών, στεροειδών και αντισυλληπτικών μαζί με ένα περιβάλλον παγκόσμιας μόλυνσης, τείνει να βοηθά την εξάπλωση της τοπικής καντιντίασης μέσα στον οργανισμό μας, έτσι ώστε να έχουμε μια χρόνια, λοίμωξη.
Τα μη στεροειδή φάρμακα, από την άλλη, είναι εξαιρετικά ερεθιστικά για τον πεπτικό σωλήνα. Η τακτική χρήση ασπιρίνης και άλλων μη στεροειδών παυσίπονων φαρμάκων (ιβουπροφένη, ναπροξένη, δικλοφενάκη και άλλα) εκτός από τα θετικά αποτελέσματα που προσφέρει, είναι δυνατόν να προκαλεί βλάβες στη βλεννογόνο του στομάχου και του άνω πεπτικού συστήματος. Οι βλάβες αυτές μπορεί να δημιουργούν έλκη ή αιμορραγίες. Οι βλαβερές επιπτώσεις των παυσίπονων αυτών, μπορούν να παρατηρηθούν ακόμη και σε χρήστες που τα λαμβάνουν σπάνια. Όμως ο κίνδυνος έλκους και αιμορραγίας είναι μεγαλύτερος σε αυτούς που τα χρησιμοποιούν τακτικά και ακόμη περισσότερο όταν τα λαμβάνουν σε υψηλές δόσεις.
Οι προσπάθειες για την ελαχιστοποίηση των ανεπιθύμητων αντιδράσεων από τα παραπάνω φάρμακα, έχουν συμπεριλάβει τη χρήση των προβιοτικών, ως αναπόσπαστο κομμάτι της θεραπείας, ιδιαίτερα, στην περίπτωση των αντιβιοτικών. Τα προβιοτικά, ενισχύουν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα του οργανισμού και προλαμβάνουν, πιθανές διαταραχές στην ισορροπία της λόγω χορήγησης φαρμάκων. Επιπλέον, ένας μεγάλος αριθμός μελετών έχει καταδείξει πως, η χρήση των προβιοτικών μπορεί ακόμα και να αποκαταστήσει ένα διαταραγμένο εντερικό μικροβιακό οικοσύστημα, επιφέροντας, έτσι, σημαντικά οφέλη για την υγεία.
Συμπερασματικά
Και στην περίπτωση χρόνιας φαρμακευτικής αγωγής, που επιδρά αρνητικά στην ωφέλιμη χλωρίδα του οργανισμού μας, η συγχορήγηση προβιοτικών μπορεί να προλάβει τις δυσμενείς επιπτώσεις της, να συμβάλλει στην υγεία και καλή λειτουργία του εντέρου και να ενισχύσει την αμυντική λειτουργία του, δηλαδή την προστασία που μας προσφέρει έναντι παθογόνων μικροοργανισμών.
Αναδημοσίευση από το eligast.gr
