Σύγχρονες μελέτες δείχνουν πως η δυσκοιλιότητα ταλαιπωρεί το 15%, κατά μέσο όρο, του πληθυσμού στο δυτικό κόσμο, ενώ εμφανίζεται πιο συχνά στις γυναίκες και στους ηλικιωμένους. Στην Ελλάδα, 16% του πληθυσμού αναφέρει δυσκοιλιότητα μέσα στον τελευταίο χρόνο, ποσοστό που αυξάνεται στο 20% σε αναφορά του συμπτώματος, τουλάχιστον, μια φορά στο παρελθόν, σύμφωνα με μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής (ΕΛΙΓΑΣΤ). Το ανησυχητικό είναι ότι, σύμφωνα με την μελέτη, μόνο το 47% των πασχόντων στον ελληνικό πληθυσμό έχει συμβουλευθεί γιατρό, ενώ το 29% των υπολοίπων, δεν έχει συμβουλευθεί κανένα ειδικό, ούτε φίλο ή γνωστό της οικογένειας.
Διαβάστε επίσης: Έχω δυσκοιλιότητα, πώς να την αντιμετωπίσω διατροφικά; [Δωρεάν EBOOK]
Ορισμός και συμπτώματα της δυσκοιλιότητας
Στον πληθυσμό υπάρχει μια σύγχυση σχετικά με το τι ορίζουμε ως δυσκοιλιότητα και εάν η δυσκοιλιότητα αφορά την συχνότητα των κενώσεων ή την δυσκολία στην κένωση. Δυσκοιλιότητα θεωρείται η συχνότητα κενώσεων μικρότερη από 3 την εβδομάδα ή η ανάγκη για σημαντικά αυξημένη εφαρμογή πίεσης ώστε να επιτευχθεί η αφόδευση. Ανησυχητικά σημεία και συμπτώματα που πρέπει να μας ανησυχήσουν και να αναζητήσουμε τη συμβουλή ειδικού γαστρεντερολόγου ώστε να γίνει πιθανά κολονοσκόπηση και άλλες ειδικές εξετάσεις είναι τα εξής:
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους
- Νυκτερινός πόνος
- Αίμα στα κόπρανα
- Πρόσφατη αλλαγή στις εντερικές συνήθειες
- Άλγος πρωκτού κατά την αφόδευση
- Ηλικία > 50 ετών
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου
- Ιστορικό φλεγμονώδους νόσου του εντέρου
- Ευρήματα στην φυσική εξέταση
- Αναιμία, Λευκοκυττάρωση, αυξημένη ΤΚΕ
- Αυξημένο ασβέστιο
- Αυξημένη ΤSH
Συνήθως οι ασθενείς πάσχουν χρόνια από δυσκοιλιότητα και έχουν δοκιμάσει πολλές φαρμακευτικές και μη θεραπείες.
Ποιος είναι ο ρόλος της διατροφής στη δυσκοιλιότητα;
Η διατροφή που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, η πόση επαρκών ποσοτήτων υγρών και η σωματική άσκηση μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και πρέπει να ενθαρρύνεται η εφαρμογή τους. Παρά ταύτα, οι λίγες μελέτες που έχουν γίνει δεν έχουν βρει μικρότερη κατανάλωση φυτικών ινών σε ασθενείς με δυσκοιλιότητα. Εξάλλου, μερικοί ασθενείς με δυσκοιλιότητα θα επιδεινωθούν με την λήψη φυτικών ινών ιδίως όταν αυτή γίνεται ανεξέλεγκτα. Μια μελέτη έδειξε πως το 80% των ασθενών με δυσκοιλιότητα βραδείας διόδου και το 63% των ασθενών με δυσχεσία δεν βελτιώθηκε με αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών.
Τι γνωρίζετε για τα καθαρκτικά;
Τα καθαρτικά αδρά χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: τα οσμωτικά [λακτουλόζη, πολυαιθυλενική γλυκόλη, σορβιτόλη], τα διογκωτικά [ψύλλιο], και τα διεγερτικά [σέννα, δισακοδύλη]. Δεν είναι όλα τα καθαρτικά το ίδιο δραστικά σε όλους τους ασθενείς. Μελέτες με ελλιπή σχεδιασμό που είχαν γίνει σε ζώα και μιλούσαν για βλάβη στο εντερικό νευρικό πλέγμα σε χρόνια χρήση καθαρτικών διεγερτικών δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ σε μελέτες σε ανθρώπινο πληθυσμό.
Σε μια πολύ μεγάλη ομάδα ασθενών, ιδίως γυναίκες, η δυσκοιλιότητα οφείλεται σε διαταραχή στην κινητικότητα του εντέρου. Η κατηγορία αυτή των ασθενών, οι οποίοι συχνά έχουν δοκιμάσει χωρίς επιτυχία πολλές θεραπείες, φαίνεται πως βρίσκει λύση στο πρόβλημα της δυσκοιλιότητας με την χρήση μια νέας φαρμακευτικής ουσίας που ονομάζεται προυκαλοπρίδη και πρόσφατα κυκλοφόρησε και στην χώρα μας.
Η προυκαλοπρίδη αποτελεί επιλεκτικό και υψηλής συγγένειας αγωνιστή του υποδοχέα σεροτονίνης (5-HT4), γεγονός που ερμηνεύει την εντεροκινητική της δράση. Η προυκαλοπρίδη αυξάνοντας την εντερική κινητικότητα λύνει το πρόβλημα της χρόνιας δυσκοιλιότητας σε μια μεγάλη ομάδα ασθενών που υποφέρει χρόνια και έχει δοκιμάσει πολλές θεραπείες χωρίς επιτυχία. Η προυκαλοπρίδη έχει ένδειξη σε γυναίκες με χρόνια δυσκοιλιότητα και σύντομα αναμένεται να πάρει ένδειξη και σε άντρες καθώς και εδώ τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά.
Συμπέρασμα
Η δυσκοιλιότητα αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα στον Δυτικό κόσμο, καθώς επηρεάζει την ποιότητα της ζωής των ασθενών. Ασθενείς με παράγοντες κινδύνου χρειάζονται περαιτέρω έλεγχο για να αποκλεισθούν άλλα αίτια δυσκοιλιότητας. Η λειτουργική δυσκοιλιότητα αντιμετωπίζεται τόσο με αλλαγή στις διαιτητικές συνήθειες και στον τρόπο ζωής όσο και με την χρήση κατάλληλων φαρμάκων.
Αναδημοσίευση απο περιοδικό "Ευεξία & Διατροφή", τεύχος 58 Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2012 (σελ.26-27)
