Διάρροια και ενυδάτωση στα παιδιά

Ως διάρροια έχει οριστεί η κατάσταση κατά την οποία εμφανίζονται τρεις ή και περισσότερες υδαρείς κενώσεις σε διάστημα εικοσιτεσσάρων ωρών και αποτελεί ένα σημαντικό παράγοντα απώλειας υγρών και αφυδάτωσης. Καθώς τα παιδιά αποτελούν μία ευαίσθητη ομάδα, βρίσκονται σε ιδιαίτερο κίνδυνο για την εμφάνιση αφυδάτωσης από διάρροια λόγω της χαμηλής τους ανοχής σε απώλεια σωματικών υγρών. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι κάθε χρόνο εμφανίζονται περισσότερα από 1,7 δισεκατομμύρια περιστατικά διαρροϊκής νόσου.

Ποια είναι τα αίτια πρόκλησης της διάρροιας;

Τα συχνότερα αίτια πρόκλησης διάρροιας είναι μολύνσεις που προκαλούνται από ροταϊό, καμπυλοβακτηρίδια ή άλλα βακτήρια και τις τοξίνες τους. Στις αναπτυγμένες χώρες συχνά αίτια διάρροιας αποτελούν και οι αλλεργίες ή οι τροφικές δυσανεξίες, όπως η δυσανεξία στη λακτόζη και η κοιλιοκάκη, αλλά και χρόνια νοσήματα, όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα. Επιπρόσθετα, η διάρροια μπορεί να αποτελεί συνέπεια κάποιας θεραπείας, όπως η ραδιοθεραπεία ή κάποιων φαρμάκων. Τέλος, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου αλλά και η χρόνια χρήση καθαρκτικών φαρμάκων μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση διάρροιας.

Τι μπορεί να προκαλέσει η αφυδάτωση;

Η αφυδάτωση μπορεί να οδηγήσει σε ανισορροπία στο ισοζύγιο των ηλεκτρολυτών και να θέσει σε κίνδυνο τα παιδιά, αν δεν αναγνωριστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως, καθώς τα παιδιά είναι ευαίσθητα ακόμη και σε μικρή διαταραχή στο ισοζύγιο των υγρών τους. Συχνά, η αναγνώριση της αφυδάτωσης στα παιδιά μπορεί να είναι δύσκολη και οι γονείς να αντιληφθούν το πρόβλημα όταν η κατάσταση έχει ήδη επιδεινωθεί, καθώς, λόγω της μικρής τους ηλικίας τα παιδιά συχνά δεν μπορούν να εκδηλώσουν τη δίψα τους ή άλλα πιθανά συμπτώματα της αφυδάτωσης. Στον παρακάτω πίνακα, φαίνονται διάφορα συμπτώματα για διαφορετικά επίπεδα αφυδάτωσης στα παιδιά.

Πότε τα παιδιά θεωρούνται επαρκώς ενυδατωμένα και πότε όχι;

Τα παιδιά θεωρούνται επαρκώς ενυδατωμένα, όταν δεν έχουν χάσει περισσότερο από το 3% του σωματικού τους βάρους και δεν παρουσιάζουν κάποιο άλλο σύμπτωμα. Η ήπια έως μέτρια αφυδάτωση εμφανίζεται όταν έχει χαθεί 3-9% του σωματικού τους βάρους, ενώ η σοβαρή αφυδάτωση εμφανίζεται σε απώλεια σωματικού βάρους μεγαλύτερη του 9%. Επιπρόσθετα σημάδια αφυδάτωσης σε βρέφη είναι ο μικρός αριθμός υγρών πανών και τα ασυνήθιστα βαθουλώματα στο κεφάλι του βρέφους.

Ποια είναι η θεραπεία της αφυδάτωσης στα παιδιά;

Πέρα από την θεραπεία των αιτιών εμφάνισης διάρροιας, η χρήση φαρμάκων ή κατάλληλης δίαιτας για την άμεση διαχείριση της κατάστασης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Το βασικότερο βήμα για την αντιμετώπιση της κατάστασης είναι η εξομάλυνση του ισοζυγίου υγρών. Οι μέθοδοι με τις οποίες αυτό μπορεί να επιτευχθεί ποικίλλουν ανάλογα με την περίπτωση και τον βαθμό της αφυδάτωσης. Σε περιπτώσεις ήπιας έως μέτριας αφυδάτωσης, το θεραπευτικό σχήμα είναι συνήθως μία κανονική δίαιτα σε συνδυασμό με από του στόματος θεραπεία ενυδάτωσης, με 50mL ανά κιλό σωματικού βάρους. Η σοβαρότερη αφυδάτωση συνήθως αντιμετωπίζεται ενδονοσοκομειακά, με τη χρήση ενδοφλέβιων ή/ και από του στόματος θεραπεία ενυδάτωσης. Από μελέτες έχει φανεί ότι η έγκαιρη θεραπεία της αφυδάτωσης με από του στόματος θεραπεία ενυδάτωσης μπορεί να προλάβει έως και το 93% των θανάτων από διαρροϊκή νόσο.

Η θεραπεία της αφυδάτωσης στα παιδιά περιλαμβάνει

• Χρήση διαλυμάτων ενυδάτωσης από του στόματος σύμφωνα με τις συστάσεις του ιατρού
• Συχνή προσφορά μικρών γουλιών από γάλα ή από αραιωμένο χυμό φρούτων
• Προσφορά μικρών ποσοτήτων από αγαπημένα στο παιδί τρόφιμα με υψηλό περιεχόμενο σε νερό, όπως σούπες, φιδέ, ζελέ ή παγωτό
• Oι μη αραιωμένοι χυμοί φρούτων ίσως να μην είναι ιδανική λύση εκτός αν αυξηθεί η περιεκτικότητά τους σε νερό
• Τα καφεϊνούχα ροφήματα δεν βοηθάνε στη φάση διάρροιας ένα παιδί
• Τα αναψυκτικά που περιέχουν ζάχαρη, λόγω της οσμωτικότητάς τους αλλά και του ανθρακικού δεν βοηθάνε την διάρροια ούτε το αίσθημα δυσφορίας