Σε κάθε χώρα και σε κάθε κουζίνα χρησιμοποιούνται βότανα και αρτύματα, για να δώσουν γεύση και χαρακτήρα στο φαγητό. Κάποιο βότανο/ άρτυμα είναι σήμα κατατεθέν κάποιας χώρας και χαρακτηρίζει έντονα τα φαγητά της. Για παράδειγμα, στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε τη ρίγανη, στην Κύπρο τον δυόσμο, στην Ινδία το κάρι, στο Μεξικό το τσίλι, στην Ταϊλάνδη την πιπερόριζα και ούτω καθεξής.
Βότανα/άρτυμα: τι ιδιότητες έχουν;
Συμβάλλουν στη απώλεια και διατήρηση του βάρους
Εκτός από γεύση, τα βότανα και τα αρτύματα μπορούν να συμβάλλουν στην απώλεια και τη διατήρηση του βάρους. Ο περισσότερος κόσμος έχει συνδέσει την δίαιτα με βραστά και άγευστα φαγητά. Προσθέτοντας βότανα/ αρτύματα στο φαγητό, αμέσως εμπλουτίζουμε τη γεύση του και κάνουμε το φαγητό πιο ενδιαφέρον. Με το να βάλουμε μπαχαρικά στο φαγητό, μπορούμε να μειώσουμε τη χρήση λαδιού ή λίπους στο φαγητό μας, αφού το φαγητό μας θα πάρει γεύση από τα αρτύματα. Έτσι, μειώνουμε αισθητά τις θερμίδες από το λίπος, ενώ η γεύση του παραμένει πλούσια.
Μείωση αλατιού
Ένα άλλο θετικό από τη χρήση βοτάνων/ αρτυμάτων είναι ότι μπορούμε να μειώσουμε τη χρήση του αλατιού, αφού τα φαγητά μας θα έχουν αρκετή γεύση και δεν θα χρειαστεί να προσθέσουμε αλάτι. Έτσι, τα άτομα που πρέπει να έχουν διατροφή χαμηλή σε αλάτι (άτομα με ψηλή αρτηριακή πίεση ή νεφροπαθείς) μπορούν να χρησιμοποιούν τα βότανα και τα αρτύματα για να δίνουν γεύση στο φαγητό τους.
Ιδιότητα θερμογένεσης
Εκτός από την ιδιότητα τους να δίνουν γεύση και να χρησιμοποιούμε λιγότερο λίπος και αλάτι στο φαγητό, ορισμένα αρτύματα έχουν την ιδιότητα της θερμογένεσης, δηλαδή της παραγωγής θερμότητας από τον οργανισμό, άρα και την αύξηση του μεταβολισμού και την οξείδωση του λίπους. Μερικά από αυτά τα βότανα/ αρτύματα είναι οι κόκκινες καυτερές πιπεριές, το μαύρο πιπέρι και η πιπερόριζα.
Επίσης, αυτά τα αρτύματα μας βοηθούν να χορτάσουμε πιο γρήγορα και να καταναλώσουμε λιγότερη ποσότητα φαγητού. Άτομα με ευαισθησία στο στομάχι, έλκος ή οισοφαγική παλινδρόμηση πρέπει να αποφεύγουν την χρήση των μπαχαρικών.
Βοτάνα/αρτύματα: Ιδιαίτερες ιδιότητες
Μερικά βότανα/αρτύματα έχουν ιδιαίτερες ιδιότητες.
Καυτερές πιπεριές
Περιέχουν μια ουσία, την καψαϊκίνη, που αυξάνει τον μεταβολισμό και μειώνει την όρεξη για φαγητό. Εκτός από τα οφέλη των καυτερών πιπεριών στη διατήρηση του βάρους, είναι καλά και για την υγεία, αφού είναι πλούσια σε βιταμίνες Α και C.
Κανέλα
Δίνει μια ιδιαίτερη και γλυκιά γεύση, οπότε μπορούμε να αντικαταστήσουμε τη ζάχαρη στον καφέ με λίγη κανέλα. Επίσης, σε διάφορα κέικ και γλυκά μπορούμε να αφαιρέσουμε κάποια ποσότητα ζάχαρης, αν προσθέσουμε λίγη κανέλα.
Μουστάρδα
Μπορεί να αντικαταστήσει τη μαγιονέζα σε πολλά φαγητά. Προσδίδει το 1/10 των θερμίδων της μαγιονέζας, ενώ παράλληλα αυξάνει τη θερμότητα του οργανισμού (θερμογένεση), άρα αυξάνει και τον μεταβολισμό.
Σκόρδο
Χρησιμοποιείται στην κουζίνα ως μυρωδικό, για να εμπλουτίσει τη γεύση στο φαγητό. Εκτός από γεύση, έχει και πολλές ευεργετικές ιδιότητες. Πολλοί πιστεύουν ότι μπορεί να μειώσει την χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση, αλλά αυτό δεν είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο. Βάζοντας σκόρδο στο φαγητό, μας κάνει να νιώσουμε πιο νωρίς τον κορεσμό και έτσι να καταναλώσουμε λιγότερη ποσότητα φαγητού.
Συμπερασματικά
Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι τα αρτύματα και τα βότανα δίνουν γεύση και χαρακτήρα στο φαγητό μας. Χωρίς αυτά, τα φαγητά θα ήταν άγευστα και ανούσια. Τα καυτερά αρτύματα και βότανα έχουν την ιδιότητα της θερμογένεσης, άρα μας αυξάνουν τον μεταβολισμό και βοηθούν στην διατήρηση του βάρους. Πάλι όμως δεν μπορούμε να καταναλώνουμε μεγάλες ποσότητες καυτερού φαγητού, με την προϋπόθεση ότι θα χάσουμε βάρος, γιατί αυτό δεν θα συμβεί. Και σε αυτήν την περίπτωση, το μέγεθος της μερίδας μετράει!
